Biogramy

Agnieszka Jałbrzykowska z Majewskich (1818-1902)

Urodziła się 21 stycznia 1818 r. w Krakowie w kamienicy przy ul. Kanonicznej 20, córka Mikołaja Majewskiego (1783-1841) długoletniego protokolisty magistratu m. Podgórza i Magdaleny z Kratzerów (1783-1851). W dn. 28 maja 1842 wyszła za mąż za Seweryna Jałbrzykowskiego (1799-1851) prywatnego pisarza, a wcześniej kancelisty magistratu m. Podgórza (1824-1831). Agnieszka Jałbrzykowska była długoletnią nauczycielką, w drugiej połowie lat 40. XIX wieku założyła prywatną pensję żeńską, której była wieloletnią przełożoną. W dn. 1 sierpnia 1887 roku otrzymała tytuł honorowego obywatela miasta Podgórza „za długoletnie krzewienie oświaty”. W dn. 11 października 1892 Rada miasta Podgórza przyznała jej dożywotnią zapomogę, gdyż nie miała środków na swoje utrzymanie. Zmarła 14 grudnia 1902 roku w Podgórzu, koszt pogrzebu pokryła gmina m. Podgórza. Jej grób został zniszczony w 1942 roku.

Aleksander Kotsis (1836-1877)

– artysta, malarz. Urodził się 30 maja 1836 roku w Ludwinowie k. Krakowa, syn Jan Kotsisa (1812-1861) i Tekli Domańskiej (1814-1868). Jan Kotsis pochodził z Lewoczy, w Podgórzu posiadał dom przy ul. Kalwaryjskiej 16, prowadził sklep (później będzie znajdować się tam pracownia malarza). Aleksander Kotsis był absolwentem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Przyjaźnił się z Janem Matejką i Arturem Grottgerem. W 1860 roku otrzymał stypendium Cesarsko-Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. Wiele podróżował po Europie między innymi do Paryża, Brukseli, Monachium a także po Podhalu. Tworzył sceny rodzajowe, malował pejzaże, portrety. Jego obraz „Ostatnia chudoba” (1870) jest reprodukowany w podręcznikach historii pokazujący biedę galicyjską. Jan Matejko proponował Kotsisowi profesurę malarstwa w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Owe plany przekreśliła ciężka choroba. Zmarł 7 sierpnia 1877 roku w Podgórzu. Grób nie zachował się i nie wiadomo gdzie się znajdował.

Edward Dembowski ( 1822-1846)

Urodził się we wsi Klementowice, syn kasztelana i bogatego ziemianina. Leona Dembowskiego i Julii z Kochanowskich. Był działaczem niepodległościowym, krytykiem literackim, publicystą oraz pisarzem. W czasie powstania krakowskiego (1846) sekretarz rządu narodowego Jana Tyssowskiego. Faktycznie jeden z jego przywódców.
Zginął w dniu 27 lutego 1846 roku w Podgórzu gdy wojska austriackie krwawo stłumiły pokojową procesję. Został pochowany wraz z 27 osobami, które zginęły tego dnia. Niedługo po tym pojawiła się pogłoska, że Dembowski żyje i uciekł za zagranicę. Władze austriackie zarządziły ekshumację zwłok w kwietniu 1846 roku, ale nikt z aresztowanych jeńców nie potrafił wskazać ciała Dembowskiego i tak powstała legenda. W dn. 1 listopada 1936 r. w południe staraniem oddziału podgórskiego Związku Legionistów nastąpiła uroczystość poświęcenia obecnego pomnika.

Feliks Bojanowski (1817-1897)

Urodził się w Krakowie, urzędnik, sprawował urząd rachmistrza Senatu Wolnego Miasta Krakowa. Sprowadził się do Podgórza w II połowie XIX w i zakupił dom przy ul. Józefińskiej 39. Zapisał się w dziejach Podgórza tym, że przekazał swój dom oraz kwotę 7 tysięcy złotych reńskich na rzecz ubogich chrześcijan. Feliks Bojanowski zmarł 20 lipca 1897 roku. Jednak ostatecznie nieruchomość oraz kapitał przeszły na własność Gminy m. Podgórza w 1901 roku, która miała być wykonawcą ostatniej woli zmarłego. W 1909 roku na terenie ogrodu, który przylegał do domu wybudowano ochronkę dla biednych dzieci oraz umieszczono tablicę pamiątkową na część fundatora. Corocznie w dniu 1 listopada odprawiano mszę w intencji ofiarodawcy oraz wypłacano datki ubogim. W dwudziestoleciu międzywojennym prowadzeniem ochronki zajmowały się siostry Felicjanki. W latach 70 XX w. mieściło się tam przedszkole. Niestety podczas przebudowy ul. Na Zjeździe, budynek ochronki został rozebrany.

Grobowiec Rehmanów

Rodzina Rehmanów według przekazów rodzinnych pochodziła z Opawy, lecz do Podgórza przybyła z Kielc w 1814 roku. Pierwszy przedstawiciel tej rodziny Franciszek Rehman mistrz kominiarski po przybyciu do Podgórza założył pierwszy zakład kominiarski. Była to rodzina wielce zasłużona w dziejach Podgórza i bardzo czynnie udzielała się w życiu społecznym. Franciszek Rehman (1805-1890) mistrz kominiarski, syn wyżej wspomnianego Franciszka i Joanny Winkler, przejął po śmierci ojca zakład, był długoletnim radnym miasta Podgórza zastępcą burmistrza m. Podgórza, członkiem komitetu budowy szkoły miejskiej (1881) przy ul. Zamojskiego 4-6. Franciszek Andrzej Rehman (1852-1898) syn Franciszka i Pauliny z Wilczków (1833-1915) kontynuował tradycję rodzinną, był pierwszym naczelnikiem straży pożarnej w Podgórzu, zasłużonym działaczem towarzystwa „Sokół”, radnym miasta Podgórza. Rodzinna Rehmanów nadal mieszka w jednym z najstarszych domów w Podgórzu zwanym „Pod Lipkami”.

Grobowiec Serkowskich i Maryewskich

Emil Serkowski (1822-1900) urodził się w Podgórzu, syn Józefa Serkowskiego urzędnika magistratu podgórskiego i Elżbiety z Neizerów. Był długoletnim radnym miasta Podgórza, budowniczym miejskim, najkrócej urzędujący burmistrz tylko 77 dni (1888), Honorowy obywatel m. Podgórza (1888), prawdziwy społecznik, zasłużony działacz towarzystwa Sokół. Rada miejska w 1902 roku uchwaliła nazwanie placu jego imieniem. Żonaty z Rozalią Natmiller (1822-1906). Franciszek Maryewski (1848-1925). Urodził się Warszawie, syn Stanisława lekarza (1800-1849) i Berty z Neumarków. Pracował początkowo jako kasjer a później był dyrektorem w zakładach Maurycego Barucha (młyn, cegielnie). Długoletni radny miasta, ostatni burmistrza miasta Podgórza (1900-1915), honorowy obywatel m. Podgórza, wiceprezydent m. Krakowa, Dyrektor Banku Odbudowy Kraju we Lwowie. Dwukrotnie żonaty z Wandą Serkowską (1853-1886), córką Emila oraz Józefą Resch.

Grobowiec Skakalskich

Rodzina Skakalskich to przedstawiciele podgórskich aptekarzy i lekarzy. Jan Skakalski (1811-1864) przybył do Podgórza w latach 30. XIX w. z Nowego Sącza i założył w 1837 roku pierwszą apteką „Pod Opatrznością”. Jego nagrobek znajduję z tyłu tegoż grobowca. Dr Eugeniusz Skakalski (1845-1896) syn Jana i Joanny Klein. Długoletni lekarz miejski w Podgórzu (1872-1896), radny miasta, przewodniczący konferencji Towarzystwa św. Wincentego a Paulo w Podgórzu. Jego staraniem wybudowano schronisko dla ubogich (obecny Kinoteatr Wrzos). Określany jako „uczynny, ludzki, pełen miłości chrześcijańskiej, dobroczyńca chorych i biednych”. Odznaczył się chwalebnie podczas epidemii cholery w 1873 r. i 1892 roku. Wojciech Bednarski napisał kolędę na cześć Eugeniusza Skakalskiego. Jego brat Józef Skakalski (1840-1892) syn Jana i Joanny Klein, magister farmacji, studiował na UJ, objął aptekę po śmierci ojca, radny miasta oraz asesor miasta Podgórza.

Grobowiec Zollów

Józef Zoll (1803-1872) syn Fryderka Zolla (1762-1835) urzędnika salinarnego w Bochni i Marianny Wenes (1766-1855). Urodził się w Miszkolcu na Węgrzech. Początkowo praktykant w salinach, drogomistrz, inżynier od dróg i mostów, wykładowca w szkole inżynierskiej w Krakowie. Przybył do Podgórza z rodziną w latach 40. XIX w., kupił dom przy ul. Józefińskiej. W latach 1855-1867 burmistrza miasta Podgórza. Prowadził usilne starania o wybudowanie przystanku kolejowego w Podgórzu, uporządkował finanse miasta, radny miasta. Był odznaczony złotym medalem za ratowanie ludzi podczas wylewu rzeki Raby. Żonaty z Katarzyną Wątorską (1806-1865).

Jego syn Fryderyk Zoll (1834-1917) był znanym profesorem prawa i Rektorem UJ a także honorowym obywatelem m. Podgórza. Ludwik Zoll (1845-1863) syn Józefa Zolla i Katarzyny z Wątorskich, student UJ, powstaniec styczniowy. Zmarł 28 grudnia 1863 roku z powodu odniesionych ran. Jego pogrzeb stał się manifestacją patriotyczną.

Grób Radzikowskich

Wojciech Eljasz Radzikowski (1814-1904), artysta malarz. Urodził się w Cerekwicy koło Bochni, absolwent Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, nauczyciel rysunku. Był zatrudniony podczas prac restauracyjnych ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim. Malował obrazy o tematyce religijnej. Otrzymywał wiele zamówień w tym zakresie. Namalował między innymi obraz „Jedenastu Błogosławionych Męczenników Zakonu Augustianów” (1869) w kościele św. Katarzyny w Krakowie oraz „Chrystus z kielichem” w kościele Misjonarzy na Stradomiu w Krakowie.

Władysław Eljasz Radzikowski (1847-1919) rzeźbiarz. Urodził się w Krakowie, syn Wojciecha Ejliasza i Tekli z Krzyżanowskich. Absolwent Szkoły Technicznej w Krakowie. Powstaniec styczniowy, wzięty do niewoli po bitwie pod Miechowem (1863), zesłany na Syberię. Wykonał medalion z wizerunkiem Tadeusza Kościuszki umieszczony na tablicy pamiątkowej znajdującej się na kamienicy nr 45 w Rynku Głównym w Krakowie.

Szczepan Kaczmarski (1840-1917)

Urodził się w Swoszowicach. Przybył do Podgórza w latach 60. XIX w. Początkowo prowadził skład węgla i trudnił się jego sprzedażą, potem założył sklep z towarami kolonialnymi „Pod murzynem” w Rynku Podgórskim 9. Był długoletnim radnym miasta Podgórza (1872-1915) oraz pełnił urząd wiceburmistrza m. Podgórza (1892-1915), członek wielu towarzystw m. in. Sokoła, członek komitetu budowy szkoły miejskiej przy ul. Zamojskiego 4-6, przewodniczący komitetu budowy nowego kościoła parafialnego św. Józefa w Podgórzu. Żonaty z Bronisławą ze Skalskich. Jego syn Dr Józef Kaczmarski (1877-1929) przekazał kamienicę w Rynku Podgórskim 9 na rzecz parafii św. Józefa w Krakowie-Podgórzu. Grobowiec Kaczmarskich postawiony został w 1911 r. Szczepan Kaczmarski zmarł 20 stycznia 1917 roku.

Wojciech Bednarski (1841-1914)

Urodził się 12 stycznia 1841 roku w Kunicach koło Gdowa, syn Jana i Katarzyny Kasprzyk. Przybył do Podgórza
w 1865 roku. Był pedagogiem a zarazem kierownikiem szkoły ludowej w Podgórzu (1865-1894). Długoletni radny miasta Podgórza (1884-1906). Założyciel parku miejskiego na Krzemionkach (1896), na którego urządzenie nie szczędził grosza z własnej kieszeni. Działacz społeczny, zakładał wiele towarzystw m. in. Towarzystwo pożyczkowe „Wzajemna Pomoc”, którego był dyrektorem. Honorowy obywatel miasta Podgórza. W 1903 roku Rada m. Podgórza uchwaliła za jego zasługi bezpłatnie przekazanie mu działki przy Placu Lasoty 2 w Podgórzu pod budowę willi. W 1907 roku Rada miasta Podgórza nazwała park im. Wojciecha Bednarskiego jeszcze za życia twórcy. W 1937 r. w parku postawiono jego popiersie proj. Stanisława Popławskiego. Żonaty z Julią z d. Adamskich (1844-1918).